| Lưu ý! Độc giả đang xem bài wiki Anh hùng xạ điêu, nếu muốn đọc truyện, độc giả xin ấn vào đây! |
| ||
| Tác giả | Kim Dung | |
|---|---|---|
| Nơi xuất bản | 🇭🇰 Hồng Kông | |
| Ngôn ngữ | Tiếng Trung | |
| Loạt truyện | Xạ điêu tam bộ khúc | |
| Thể loại | Tiểu thuyết | |
| Nhà xuất bản | 🇭🇰 Minh Hà Xã 🇨🇳 Nhà xuất bản Quảng Châu 🇹🇼 Viễn Lưu | |
| Năm xuất bản | 1957 | |
| Tác phẩm trước | Tác phẩm kế | |
| Bích huyết kiếm | Thần điêu hiệp lữ | |
Anh hùng xạ điêu (giản thể: 射雕英雄传; phồn thể: 射鵰英雄傳; bính âm: shè diāo yīng xióng zhuàn) hay Xạ điêu anh hùng truyện là phần thứ nhất trong bộ ba tác phẩm Xạ điêu tam bộ khúc của Kim Dung, còn có tên khác là Đại mạc anh hùng truyện. Tiểu thuyết này được độc giả của truyện Kim Dung gọi là "lời ca tụng văn hóa võ hiệp", sự ra đời của nó đã xác lập vị trí "Chí tôn võ lâm" cho Kim Dung. Tác phẩm được nhiều lần chuyển thể thành phim điện ảnh, phim truyền hình, và game cùng tên.
Lịch sử
Tiểu thuyết Anh hùng xạ điêu có tổng cộng ba phiên bản: bản đăng báo (bản cũ), bản lưu hành (bản mới), và bản tu sửa thế kỷ (bản tu sửa mới).
Bản đăng báo
Từ năm 1957 đến 1959 được đăng trên báo Hồng Kông Commercial Daily trong hai năm. Trong thời gian đăng tải, công ty sách và văn phòng phẩm Tam Dục đã tập hợp nội dung mỗi năm chương thành một quyển, tổng cộng xuất bản 16 quyển.
Bản mới
Trong thời gian viết bản đăng báo, do Kim Dung làm đạo diễn kiêm biên kịch tại Công ty điện ảnh Trường Thành, bận rộn nhiều việc, tinh lực có lúc không đủ, nên nhiều tình tiết trong tiểu thuyết ông không thực sự hài lòng. Từ năm 1970, Kim Dung bắt đầu chỉnh sửa lại toàn bộ tác phẩm, hoàn thành vào năm 1980, gọi là "Bản mới" hay còn gọi là "Bản tu sửa". Phiên bản này do công ty riêng của Kim Dung là Minh Hà Xã sửa chữa, xuất bản, phát hành dưới tên "Tuyển tập tác phẩm Kim Dung".
Bản mới sau khi sửa đổi gồm 40 chương, thay đổi rất lớn, bỏ đi một số tình tiết không cần thiết liên quan đến câu chuyện hoặc nhân vật, ví dụ như "chim đỏ nhỏ", "trận chiến giữa ếch và cóc", "Thiết Chưởng bang làm ác", v.v.. Đồng thời bỏ luôn nhân vật Tần Nam Cầm, hợp nhất nhân vật này với Mục Niệm Từ, từ đó Mục Niệm Từ trở thành mẹ ruột của Dương Quá trong bản mới. Trong bản cũ, Tần Nam Cầm là mẹ ruột của Dương Quá, từng cùng Quách Tĩnh bắt loài huyết điểu chuyên ăn mật rắn, chính là "chim đỏ nhỏ" trong truyền thuyết.
Tình tiết về huyết điểu sau này còn xuất hiện trong Thần điêu hiệp lữ, chim này từng theo Dương Quá và mổ mù một mắt của Lý Mạc Sầu, dẫn đến việc Công Tôn Chỉ khi gặp Lý Mạc Sầu đã nói: "Chúng ta gặp nhau ở đây, cũng xem như có duyên, không chỉ là 'đồng bệnh tương liên' mà còn là 'độc cụ chỉ nhãn' (có một mắt), à không, là 'các cụ chỉ nhãn' (mỗi người một mắt)", tạo nên cảnh tượng hai người cùng nhìn nhau bằng một con mắt. Khi câu chuyện về Tần Nam Cầm bị loại bỏ, huyết điểu tự động biến mất, và mắt bị mù của Lý Mạc Sầu trong Thần điêu hiệp lữ cũng được hồi phục, thay đổi này có ảnh hưởng rất lớn. Ngoài ra còn bổ sung một số tình tiết mới như Trương Thập Ngũ kể chuyện ở phần mở đầu, Khúc Linh Phong trộm tranh, Hoàng Dung ép người khiêng kiệu và gặp mưa ở Trường Lĩnh, quá trình Hoàng Thường viết ra Cửu Âm Chân Kinh, v.v.. Bản mới sau khi sửa chữa trở nên hoàn chỉnh và chặt chẽ hơn rất nhiều, cũng được đông đảo độc giả biết đến hơn.
Bản sửa thế kỷ mới
Dù là bản lưu hành hay bản đăng báo đầu tiên, nhiều vấn đề về tuổi tác nhân vật và trình tự xảy ra các sự kiện quan trọng đều có một số điểm mâu thuẫn. Vì vậy, từ năm 1999 đến 2002, Kim Dung đã tham khảo ý kiến của nhiều độc giả kỳ cựu, tiến hành sửa chữa lần nữa, gọi là bản sửa thế kỷ mới (bản tu sửa mới).
Phiên bản này đã điều chỉnh rất nhiều chi tiết về niên đại, tuổi tác nhân vật, thứ tự sự kiện. Tuổi của Châu Bá Thông và tuổi của Giang Nam Thất Quái đều được chỉnh nhẹ, đồng thời giải quyết hợp lý vấn đề tuổi tác của Quách Tĩnh, Hoàng Dung, đồng thời chỉnh sửa tuổi tác và quan hệ của các đệ tử Hoàng Dược Sư: Khúc Linh Phong trở thành đệ tử lớn nhất, Mai Siêu Phong khi xuất hiện từ độ tuổi "bốn mươi mấy" trong bản trước đã được trẻ hóa xuống "hai mươi mấy". Ngoài ra, còn thêm vào một số thân thế gia tộc cho Hoàng Dược Sư và giải thích rõ ràng hơn về "Cửu Âm Chân Kinh", căn cứ theo Kinh Dịch thì Dương là số lẻ, Âm là số chẵn, cho nên cảnh giới cao nhất của Cửu Âm Chân Kinh phải là âm dương dung hòa, cương nhu tương trợ. Ở cuối truyện, thành Tương Dương mà Quách Tĩnh và Hoàng Dung trấn giữ đã được đổi thành Thanh Châu hợp lý hơn, cho đến trước khi câu chuyện Thần điêu hiệp lữ bắt đầu mới lui về Tương Dương.
Cốt truyện
Cuộc gặp gỡ định mệnh tại thôn Ngưu Gia và sự chia ly của hai dòng họ
Vào cuối năm Khánh Nguyên thứ năm đời Tống Ninh Tông (tức năm 1199 sau Công nguyên), đạo sĩ Khưu Xứ Cơ của Toàn Chân Giáo sau khi á.Ɱ s.á.† gian thần Đại Tống là Vương Đạo Khiền – kẻ tư thông với người Kim – đã đi ngang qua thôn Ngưu Gia, vùng ngoại ô Lâm An. Tại đây, ông kết giao với Quách Khiếu Thiên và Dương Thiết Tâm – hai người con cháu trung lương đang ẩn cư tại địa phương. Đúng lúc đó, phu nhân của Quách là Lý Bình và phu nhân của Dương là Bao Tích Nhược đều đang mang thai, Khưu Xứ Cơ đã đặt tên cho hai đứa trẻ chưa chào đời là Quách Tĩnh và Dương Khang.
Lúc này, vương gia thứ sáu của nước Kim – Hoàn Nhan Hồng Liệt – dẫn theo s.á.† †.h.ủ của nước Kim đuổi bắt Khưu Xứ Cơ đến thôn Ngưu Gia, kết quả là tất cả s.á.† †.h.ủ đều bị Khưu Xứ Cơ tiêu diệt, chỉ riêng Hoàn Nhan Hồng Liệt bị thương nặng, ngã vào phòng chứa củi của nhà họ Dương và được Bao Tích Nhược cứu sống, nhờ vậy mà thoát thân.
Hoàn Nhan Hồng Liệt không thể quên được vẻ đẹp của Bao Tích Nhược, sau đó hắn cấu kết với quan phủ Nam Tống để hãm hại hai nhà Quách – Dương, kết quả là Quách Khiếu Thiên bị g.ï.ế.✝, còn Dương Thiết Tâm, Bao Tích Nhược và Lý Bình thì không rõ tung tích.
Nghe tin dữ, Khưu Xứ Cơ – đạo sĩ Toàn Chân Giáo, đồng thời là bạn thân của hai nhà Quách – Dương – nổi giận không thể kìm nén, truy sát những kẻ đã sát hại họ. Ông vẫn luôn lo nghĩ về gia quyến của bạn bè bị thất lạc, nên đã đi khắp vùng Lâm An dò hỏi nhưng không có kết quả.
Sau đó, do bị gian nhân Đoàn Thiên Đức lừa gạt, ông đã xảy ra xung đột với Giang Nam Thất Quái tại Gia Hưng, khiến đôi bên đều bị thương.
Về sau, Khưu Xứ Cơ cùng Giang Nam Thất Quái nhìn thấu â.Ɱ ɱ.ư.u của kẻ gian, giải hòa đình chiến, nhưng trong cuộc tỉ thí vẫn chưa phân thắng bại. Khưu Xứ Cơ hẹn với Giang Nam Thất Quái cùng nhau đi tìm người: ông sẽ đi cứu Bao Tích Nhược – vợ của Dương Thiết Tâm, còn Giang Nam Thất Quái sẽ đi cứu Lý Bình – vợ của Quách Khiếu Thiên, rồi mỗi bên sẽ nuôi dưỡng đứa trẻ của hai nhà thành người tài, mười tám năm sau hội ngộ tại Gia Hưng, để hậu nhân hai nhà thay mặt thi đấu phân định thắng bại. Giang Nam Thất Quái nghĩa khí cao vời, lập tức đồng ý.
Thì ra sau khi chồng gặp nạn, Lý Bình bị viên quan Nam Tống Đoàn Thiên Đức bắt giữ. Sau đó, vì muốn trốn tránh sự truy đuổi của Giang Nam Thất Quái, Đoàn Thiên Đức đã ép Lý Bình đi về phía bắc đến Trung Đô của nước Kim. Sau này, Lý Bình lại bị binh lính nước Kim bắt và đưa đến vùng biên tái làm lao công khổ sai.
Trên đường trôi dạt, Lý Bình bị bỏ rơi tại vùng hoang mạc Mông Cổ, một mình sinh con trong hoang dã, cuối cùng được người dân du mục Mông Cổ cứu sống và ở lại sinh sống tại đó. Lý Bình làm theo di ngôn của chồng, đặt tên cho đứa trẻ là Quách Tĩnh.
Còn Hoàn Nhan Hồng Liệt thì giả vờ cứu Bao Tích Nhược khỏi tay binh lính Tống, đồng thời lừa nàng rằng chồng nàng – Dương Thiết Tâm – đã chết. Bao Tích Nhược không nơi nương tựa, đành phải dựa vào Hoàn Nhan Hồng Liệt, sau đó gả cho hắn và trở thành vương phi của nước Kim. Con trai nàng là Dương Khang cũng được sinh ra tại vương phủ của Hoàn Nhan Hồng Liệt và được hắn xem như con ruột.
Mười năm rèn luyện nơi Mông Cổ – Từ thiếu niên đến Kim Đao Phò Mã
Thời gian thấm thoắt trôi qua, chớp mắt Quách Tĩnh đã lên sáu tuổi. Năm đó, vì liều mình bảo vệ anh hùng thảo nguyên Triết Biệt, cậu được đại hãn Mông Cổ là Thiết Mộc Chân (tức Thành Cát Tư Hãn) để mắt đến và đưa về doanh trại. Không lâu sau, Quách Tĩnh kết nghĩa huynh đệ với con trai út của Thiết Mộc Chân là Thoát Lôi, gọi nhau là "An Đáp" (nghĩa là huynh đệ kết nghĩa).
Lúc này, Giang Nam Thất Quái cũng đã lần tìm dấu vết Quách Tĩnh và mẹ đến Mông Cổ, cuối cùng trong một lần tình cờ đã tìm thấy Quách Tĩnh. Sáu năm khổ cực, nay được đền đáp chỉ trong một ngày, bảy vị sư phụ mừng rỡ khôn xiết, lập tức khai tâm cho Quách Tĩnh, bắt đầu truyền dạy các môn võ công.
Mười năm sau, Quách Tĩnh đã trở thành một thiếu niên cường tráng. Tuy tư chất chậm chạp, nhưng nhờ sáu sư phụ nghiêm khắc dạy dỗ và bản thân chăm chỉ rèn luyện, cộng thêm việc được chưởng giáo phái Toàn Chân là Mã Ngọc truyền dạy nội công huyền môn, nên võ công đã có nền tảng vững chắc.
Trong mười năm đó, Thiết Mộc Chân chinh đông phạt tây, cuối cùng thống nhất toàn thảo nguyên và được tôn làm "Thành Cát Tư Hãn". Quách Tĩnh vì lập được không ít chiến công nên được Thành Cát Tư Hãn phong làm "Kim Đao Phò Mã", đồng thời quyết định gả con gái là công chúa Hoa Tranh cho chàng.
Chân tướng hé lộ – Người đi, kẻ chối bỏ
Ước hẹn mười tám năm sắp đến, sáu người trong Giang Nam Thất Quái dẫn Quách Tĩnh trở về phương Nam. Để rèn luyện kinh nghiệm giang hồ cho Quách Tĩnh, sáu người bảo chàng đi trước, còn họ âm thầm theo sau.
Quách Tĩnh đến Trương Gia Khẩu, tình cờ gặp một tiểu khất cái cải trang thành nam – chính là Hoàng Dung. Hai người vừa gặp đã thấy tâm đầu ý hợp, từ đó nảy sinh tình cảm.
Trên đường đi xuống phương Nam, Quách Tĩnh đến Trung Đô – kinh thành của nước Kim, nay là Bắc Kinh – và trong thành tình cờ nhìn thấy người giang hồ là Mục Dĩ đang tổ chức tỷ võ chiêu thân cho con gái là Mục Niệm Từ. Vương tử nước Kim là Hoàn Nhan Khang lên đài đánh bại Mục Niệm Từ nhưng sau đó lại không chịu cưới nàng, còn đánh trọng thương Mục Dĩ.
Quách Tĩnh không chịu được việc Hoàn Nhan Khang ức hiếp cha con Mục Dĩ nên xảy ra xung đột với hắn. Sau đó, được đạo sĩ Toàn Chân là Vương Xứ Nhất cùng vương phi can thiệp, sự việc mới tạm lắng xuống.
Sau đó, Quách Tĩnh phát hiện ra Mục Dĩ chính là Dương Thiết Tâm – nghĩa huynh kết bái với cha mình Quách Khiếu Thiên năm xưa. Hóa ra năm ấy Dương Thiết Tâm may mắn thoát chết, lại cưu mang cô nhi Mục Niệm Từ, từ đó ẩn danh thành Mục Dĩ, sống bằng nghề biểu diễn võ thuật và luôn tìm kiếm tung tích vợ con.
Sau này, Hoàn Nhan Khang đưa Dương Thiết Tâm và Mục Niệm Từ về vương phủ. Dương Thiết Tâm phát hiện vương phi chính là vợ mình – Bao Tích Nhược, còn vương tử Hoàn Nhan Khang chính là con trai ruột của ông và Bao Tích Nhược, cũng là nghĩa đệ của Quách Tĩnh mà chàng chưa từng gặp.
Dương Thiết Tâm và Bao Tích Nhược nhận lại nhau, Bao Tích Nhược khi biết chồng vẫn còn sống và bị Hoàn Nhan Hồng Liệt lừa gạt bao năm, đã quyết định cùng Dương Thiết Tâm trốn khỏi vương phủ. Họ được Quách Tĩnh, Hoàng Dung, Khưu Xứ Cơ và Giang Nam Thất Quái trợ giúp.
Tuy nhiên, bị cao thủ và binh lính của Hoàn Nhan Hồng Liệt truy đuổi, hai vợ chồng thấy không thể thoát thân, cuối cùng quyết định cùng nhau tự sát. Trước khi chết, Bao Tích Nhược đã nói rõ thân thế thật sự cho Dương Khang, nhưng hắn không chịu chấp nhận sự thật, càng không chịu thừa nhận Dương Thiết Tâm là cha ruột.
Gặp Bắc Cái, truyền võ học – Gặp Dương Khang, lộ chân tướng
Sau cái chết của vợ chồng Dương Thiết Tâm, Khưu Xứ Cơ và Giang Nam Thất Quái có ý định gả Mục Niệm Từ cho Quách Tĩnh. Tuy nhiên, Hoàng Dung không hài lòng nên đã kéo Quách Tĩnh rời đi.
Quách Tĩnh và Hoàng Dung đồng hành cùng nhau, bên bờ Trường Giang, họ tình cờ gặp một ông lão ăn mày có hành tung kỳ lạ – chính là Hồng Thất Công, Bang chủ Cái Bang, một trong "võ lâm ngũ tuyệt", người được xưng là "Bắc Cái", nổi danh ngang với cha của Hoàng Dung là "Đông Tà" Hoàng Dược Sư, chủ Đào Hoa Đảo.
Hồng Thất Công rất mến mộ tính cách chất phác, trung hậu của Quách Tĩnh, lại càng yêu thích sự lanh lợi thông minh của Hoàng Dung. Vì thế, ông thu nhận hai người làm đồ đệ, đồng thời truyền dạy cho Quách Tĩnh tuyệt kỹ trấn bang "Hàng Long Thập Bát Chưởng" – một môn chưởng pháp vừa mãnh liệt vừa chính khí.
Sau khi từ biệt Hồng Thất Công, hai người tiếp tục hành trình về phía Nam. Tại Quỳ Vân Trang bên hồ Thái Hồ, họ vô tình gặp Dương Khang – lúc này đang đóng giả sứ giả triều Kim – cùng Đoàn Thiên Đức, kẻ đã sát hại Quách Khiếu Thiên năm xưa.
Dương Khang đã đích thân g.ï.ế.✝ chết Đoàn Thiên Đức và qua đó biết được mối liên hệ giữa hai nhà Quách – Dương, cũng như thân thế thật sự của mình. Dương Khang thề đoạn tuyệt với Hoàn Nhan Hồng Liệt, kết nghĩa huynh đệ với Quách Tĩnh.
Dương Khang phản bội và â.Ɱ ɱ.ư.u tại Cái Bang
Nhưng Dương Khang cuối cùng vẫn không thể dứt bỏ sự vinh hoa phú quý của vương tử nước Kim, hắn đã phản bội lời thề. Hắn tiết lộ kế hoạch Quách Tĩnh định á.Ɱ s.á.† Hoàn Nhan Hồng Liệt cho phía Kim biết.
Vì vậy, khi Quách Tĩnh lên đường á.Ɱ s.á.†, kế hoạch thất bại. Sau đó, Quách Tĩnh cùng Hoàng Dung thuê thuyền vượt biển đến Đào Hoa Đảo. Trên đảo, chàng tình cờ gặp Chu Bá Thông – một kỳ nhân võ học thuộc phái Toàn Chân, tính tình ngây thơ như trẻ con, được giang hồ xưng tụng là "Lão Ngoan Đồng".
Hai người kết nghĩa kim lan, và Quách Tĩnh học được tuyệt kỹ "Song thủ hỗ bác chi thuật" (hai tay đánh hai loại chiêu khác nhau) từ Chu Bá Thông.
Lúc ấy, cháu trai của "Tây Độc" Âu Dương Phong là Âu Dương Khắc, mê sắc đẹp của Hoàng Dung, đã cùng Âu Dương Phong đến Đào Hoa Đảo cầu thân. Nhưng theo yêu cầu của Hoàng Dung, Âu Dương Khắc phải thi đấu với Quách Tĩnh.
Trong trận đấu, Quách Tĩnh dưới sự giúp đỡ của Hồng Thất Công đã đánh bại Âu Dương Khắc. Sau đó, Hồng Thất Công lại bị Âu Dương Phong ám toán, trọng thương và trôi dạt đến một hoang đảo (sau này Hoàng Dung đặt tên là đảo Minh Hà).
Hoàng Dung buộc phải tạm thời kế nhiệm chức Bang chủ Cái Bang, trở thành Bang chủ đời thứ 19.
Cái Bang tại Nhạc Châu và cuộc đối đầu với Dương Khang
Quách Tĩnh và Hoàng Dung cùng nhau đến Nhạc Châu để tham dự đại hội Cái Bang. Lúc này, Dương Khang cũng có mặt tại Huyền Nguyên Đài ở Nhạc Châu. Hắn trước tiên cấu kết với "Tịnh y phái" trong Cái Bang để bắt giữ Quách Tĩnh và Hoàng Dung. Sau đó, hắn còn lợi dụng việc đánh cắp cây Đả Cẩu Bổng Bổng – tín vật truyền thừa của Bang chủ – để giả mạo làm tân Bang chủ, â.Ɱ ɱ.ư.u dẫn dắt bang chúng đầu hàng nước Kim, giúp Kim quốc thống nhất thiên hạ.
May thay, Quách Tĩnh và Hoàng Dung kịp thời vạch trần â.Ɱ ɱ.ư.u cướp ngôi Bang chủ của Dương Khang. Sau đó, Quách Tĩnh giúp Hoàng Dung đoạt lại Đả Cẩu Bổng, còn Hoàng Dung thi triển chiêu thức chân chính của "Đả Cẩu Bổng Pháp" đánh bại Dương Khang, cuối cùng được bang chúng công nhận là người kế nhiệm do Hồng Thất Công đích thân chỉ định – Bang chủ đời thứ 19 của Cái Bang.
Vài ngày sau, Quách Tĩnh và Hoàng Dung vì muốn tìm kiếm "Võ Mục Di Thư" của danh tướng Nhạc Phi, nên đến vùng đất cấm của bang Thiết Chưởng tại Hỗ Khê. Không may hành tung bị lộ, Hoàng Dung bị bang chủ Thiết Chưởng là Cừu Thiên Nhận dùng chưởng pháp đánh trọng thương, cận kề cái chết (còn anh trai của hắn – Cừu Thiên Trượng – thì rơi xuống vực tại đỉnh Thiết Chưởng mà chết).
May mắn thay, Quách Tĩnh cuối cùng đã tìm được "Nam Đế" Nhất Đăng Đại Sư – vốn đã thoái ẩn xuất gia – dùng Nhất Dương Chỉ cứu sống Hoàng Dung, giúp nàng thoát chết trong gang tấc.
Âu Dương Phong và Dương Khang â.Ɱ ɱ.ư.u trên Đào Hoa Đảo
Trong thời gian này, Âu Dương Phong cấu kết với Dương Khang lén lút xâm nhập Đào Hoa Đảo. Tại đây, họ đã ra tay sát hại năm người trong số Giang Nam Thất Quái đang làm khách trên đảo, bao gồm Chu Thông và những người khác, rồi thừa cơ giá họa cho Hoàng Dược Sư – cha của Hoàng Dung. Mưu đồ của họ là khiến đôi tình nhân Quách Tĩnh và Hoàng Dung hiểu lầm lẫn nhau, chia rẽ tình cảm, từ đó khơi dậy sóng gió giang hồ, mưu lợi cho bản thân.
Sau đó, nhờ sự thông minh cơ trí, Hoàng Dung đã vạch trần được â.Ɱ ɱ.ư.u của Âu Dương Phong và Dương Khang tại miếu Thiết Thương ở Gia Hưng. Lời vạch trần này được Khắc Cần Ác – người duy nhất còn sống trong Giang Nam Thất Quái và đang ẩn thân sau tượng đá của danh tướng Vương Ngạn Chương – nghe thấy, từ đó giúp rửa sạch tội danh g.ï.ế.✝ người của Hoàng Dược Sư.
Cuối cùng, Khắc Cần Ác cũng đã trừ khử Dương Khang – kẻ gây nhiều tội ác – nhưng Hoàng Dung lại rơi vào tay của Âu Dương Phong.
Sau đó, Quách Tĩnh từ miệng Khắc Cần Ác biết được sự thật việc Giang Nam ngũ quái bị g.ï.ế.✝ và Hoàng Dung vì điều tra chân tướng mà gặp nguy hiểm, cuối cùng rơi vào tay "Tây Độc" Âu Dương Phong. Biết mình từng hiểu lầm và làm tổn thương nàng, Quách Tĩnh vô cùng hối hận và ân hận, lập tức lên đường tìm kiếm tung tích của Hoàng Dung, nhưng hoàn toàn không có tin tức – từ đó hai người thất lạc nhau suốt nửa năm trời.
Đoàn tụ giữa Quách Tĩnh và Hoàng Dung ở Mông Cổ, và cuộc chiến với Âu Dương Phong
Trong lúc Quách Tĩnh đang đi khắp nơi tìm kiếm Hoàng Dung, chàng đã đến vùng đại mạc Mông Cổ, đúng lúc Thành Cát Tư Hãn chuẩn bị xuất binh chinh phạt nước Hoa Lạt Tử Mô. Để trả thù cho cha, Quách Tĩnh chủ động xin xuất chinh, được Thành Cát Tư Hãn bổ nhiệm làm Thống soái cánh quân hữu.
Không lâu sau, Hoàng Dung và Âu Dương Phong cũng lần lượt xuất hiện trong quân đội viễn chinh. Với sự giúp đỡ của trưởng lão Cái Bang là Lỗ Hữu Cước và các đệ tử Cái Bang, cuối cùng Quách Tĩnh đã gặp lại Hoàng Dung tại đỉnh núi Khô Mộc giữa mùa đông khắc nghiệt vùng Tây Vực. Để bảo vệ Hoàng Dung khỏi sự truy sát của Âu Dương Phong, Quách Tĩnh đồng ý với Âu Dương Phong rằng nếu bắt được hắn ba lần thì sẽ tha chết cả ba lần.
Sau đó, Quách Tĩnh và Hoàng Dung cùng nhau liên thủ đại chiến với Âu Dương Phong, ba lần bắt sống hắn theo đúng giao ước.
Tiếp đó, theo kế sách của Hoàng Dung, Quách Tĩnh trong trận đánh thành Samarkand – kinh đô của Hoa Lạt Tử Mô – đã lập công lớn, tự tay g.ï.ế.✝ chết Hoàn Nhan Hồng Liệt, hoàn thành tâm nguyện báo thù cho cha.
Tuy nhiên, ngay sau đó Quách Tĩnh và Hoàng Dung lại vì hiểu lầm mà chia tay một lần nữa. Quách Tĩnh còn bị Âu Dương Phong lừa gạt, tưởng rằng Hoàng Dung đã chết trong biển cát Mông Cổ, nên đau đớn tuyệt vọng, lòng tan nát.
Quách Tĩnh rời Mông Cổ, mẹ tự sát, đoạn tuyệt với Thành Cát Tư Hãn
Về phía Thành Cát Tư Hãn, sau khi đại thắng ở Tây Vực, ông bắt đầu nảy sinh ý định tiến quân về phía nam, tấn công nhà Tống. Quách Tĩnh biết tin, lòng vô cùng mâu thuẫn, vì không muốn chống lại quê hương – nơi cha mẹ sinh thành. Do đó, chàng quyết định cùng mẹ là Lý Bình lặng lẽ rời khỏi Mông Cổ trong đêm.
Không ngờ kế hoạch bị Thành Cát Tư Hãn phát hiện, hai mẹ con bị bắt giữ. Để bảo vệ chí khí trung nghĩa của con trai, Lý Bình đã tự vẫn trước mặt Thành Cát Tư Hãn. Nhờ có Triết Biệt và Thoát Lôi ra tay giúp đỡ, Quách Tĩnh mới thoát khỏi vòng vây, trốn thoát khỏi Mông Cổ.
Biến cố này cũng dẫn đến việc Quách Tĩnh chấm dứt hôn ước với công chúa Hoa Tranh. Trải qua tang thương và ly biệt, Quách Tĩnh rơi vào cảnh tuyệt vọng. Sau khi trở về Trung Nguyên, vì mặc y phục Mông Cổ nên bị dân chúng Đại Tống nhận nhầm là người Mông, cho rằng chàng là giặc dữ, đánh chàng tơi tả.
Dù bị đánh, Quách Tĩnh vẫn không phản kháng, may thay được Khưu Xứ Cơ ra tay cứu giúp.
Hoa Sơn luận kiếm lần thứ hai và Quách Tĩnh – Hoàng Dung đoàn tụ
Trong lần Hoa Sơn luận kiếm lần thứ hai, các cao thủ như Đông Tà Hoàng Dược Sư, Tây Độc Âu Dương Phong, Bắc Cái Hồng Thất Công và Quách Tĩnh đều có mặt, cùng so tài cao thấp. Cuối cùng, danh hiệu "thiên hạ đệ nhất võ công" rơi vào tay Âu Dương Phong – kẻ đã vì tu luyện ngược "Cửu Âm Chân Kinh" mà trở nên điên loạn, tâm thần thất thường.
Trong khoảng thời gian này, Quách Tĩnh một lần nữa gặp lại Hoàng Dung – người mà chàng cứ ngỡ đã chết. Hai người cuối cùng đã hóa giải mọi hiểu lầm, nối lại tình cảm như xưa. Sau Hoa Sơn luận kiếm lần thứ hai, trước mặt Hoàng Dược Sư và Hồng Thất Công, hai người chính thức đính hôn, nên duyên vợ chồng.
Quách Tĩnh rời Mông Cổ, hộ quốc tại Tương Dương
Ở phần kết của câu chuyện, Quách Tĩnh nhận được lời mời đến gặp Thành Cát Tư Hãn lần cuối. Chàng đi đến vùng Tây Hạ, cùng đại hãn cưỡi ngựa săn điêu (chim điêu). Lúc này Thành Cát Tư Hãn đã già yếu, bệnh tình nguy kịch, nhưng trong cơn hấp hối, miệng ông vẫn không ngừng lặp lại định nghĩa về "anh hùng" mà Quách Tĩnh từng nói với ông khi còn trẻ.
Sau lần gặp cuối cùng đó, Quách Tĩnh chính thức đoạn tuyệt hoàn toàn với Mông Cổ. Chàng quay về Trung Nguyên, thành thân với Hoàng Dung và sống trên Đào Hoa Đảo suốt hơn mười năm.
Mãi đến khi đại quân Mông Cổ chính thức phát động chiến tranh xâm lược nhà Tống, vợ chồng Quách Tĩnh mới đưa cả gia quyến rời đảo, chuyển đến thành Tương Dương để tham gia bảo vệ đất nước, đối đầu trực diện với quân xâm lược.
(Câu chuyện về cuộc chiến giữ Tương Dương và cuộc sống sau này của hai người được tiếp tục kể trong phần sau – Thần điêu hiệp lữ.)
Nhân vật chính
Bài chi tiết: Danh sách các nhân vật trong Anh hùng xạ điêu
Quách Tĩnh: Con trai của Quách Khiếu Thiên và Lý Bình, sinh ra tại Mông Cổ, sau đó xuống Trung Nguyên và gặp Hoàng Dung tại Trương Gia Khẩu, trở thành người yêu, cùng nhau phiêu bạt giang hồ. Cuối truyện, kết hôn với Hoàng Dung và định cư tại Đào Hoa Đảo hơn mười năm. Sư phụ gồm Giang Nam Thất Quái, thần xạ thủ Mông Cổ Triết Biệt, Đan Dương Tử Mã Dụ, "Bắc Cái" Hồng Thất Công và "Lão Ngoan Đồng" Chu Bá Thông. Tuy chậm chạp nhưng rất trung hậu, dù nhiều lần bị nghĩa đệ kết nghĩa Dương Khang phản bội, nhưng vì tình nghĩa giữa hai nhà Quách - Dương, không nỡ ra tay, hy vọng Dương Khang quay đầu, nhưng cuối cùng không thành. Thành thạo Giáng Long Thập Bát Chưởng, Không Minh Quyền, Song Thủ Hỗ Bác và luyện thành Cửu Âm Chân Kinh. Cuối truyện, trở thành cao thủ tuyệt đỉnh, võ công ngang hàng với "Thiên hạ ngũ tuyệt", sau này trong Thần điêu hiệp lữ lần luận kiếm Hoa Sơn thứ ba kế thừa danh hiệu "Bắc Hiệp" từ sư phụ Hồng Thất Công.
Hoàng Dung: Con gái duy nhất của "Đông Tà" Hoàng Dược Sư và Phùng Thị, đệ tử của "Bắc Cái" Hồng Thất Công, gặp Quách Tĩnh tại Trương Gia Khẩu, trở thành người yêu, cùng nhau phiêu bạt giang hồ. Cuối truyện, kết hôn với Quách Tĩnh. Trên đảo Minh Hạ, nhận lệnh khẩn cấp, kế thừa vị trí bang chủ Cái Bang từ Hồng Thất Công, trở thành bang chủ thứ 19, là nữ bang chủ đầu tiên trong lịch sử Cái Bang. Thông minh lanh lợi, tinh thông kỳ môn độn giáp, giỏi các môn võ như Ngọc Tiêu Kiếm Pháp, Mãn Thiên Hoa Vũ trích kim châm, Lạc Anh Thần Kiếm Chưởng và Đả Cẩu Bổng Pháp.
Dương Khang: Con trai của Dương Thiết Tâm và Bao Tích Nhược, từ nhỏ lớn lên trong phủ Triệu vương của nước Kim, tính tình xảo quyệt, trong phủ nhận Lục vương gia nước Kim là Triệu vương Hoàn Nhan Hồng Liệt làm cha, đổi tên thành Hoàn Nhan Khang, giúp người Kim đoạt lấy "Võ Mục Di Thư", sau bị người Tống coi là kẻ nhận giặc làm cha và bán nước. Do tỷ võ chiêu thân mà gặp gỡ và yêu Mục Niệm Từ. Ban đầu là đệ tử của "Trường Xuân tử" Khưu Xử Cơ, sau bái Hắc Phong Song Sát là Mai Siêu Phong làm sư phụ, học được Cửu Âm Bạch Cốt Trảo và Tồi Tâm chưởng. Vì Âu Dương Khắc thèm muốn Mục Niệm Từ mà g.ï.ế.✝ hắn, sau đó đổ tội cho nghĩa huynh Quách Tĩnh, rồi thuận theo tình hình bái "Tây Độc" Âu Dương Phong làm sư phụ. Sau đó, trên Đào Hoa Đảo, cùng Âu Dương Phong g.ï.ế.✝ hại Giang Nam Thất Quái, chỉ còn Kha Trấn Ác sống sót, hai người đổ tội cho Hoàng Dược Sư, gây hỗn loạn trong võ lâm, mưu đồ lợi dụng tình hình. Cuối cùng, do trúng kế của Hoàng Dung, vô tình chạm vào độc xà của Âu Dương Phong mà chết tại miếu Thiết Thương ở Gia Hưng. Là cha ruột của Dương Quá, nhưng Dương Quá chưa từng gặp ông, mọi người cho rằng hai cha con rất giống nhau.
Mục Niệm Từ: Con nuôi của Dương Thiết Tâm, do tỷ võ chiêu thân mà gặp gỡ và yêu con trai ruột của cha nuôi là Dương Khang. Học võ công gia truyền và thương pháp của nhà họ Dương từ Dương Thiết Tâm, sau được "Bắc Cái" Hồng Thất Công chỉ điểm, học được quyền pháp Tiêu Dao Du. Tính tình hiền lành, sau phát hiện dã tâm của Dương Khang, vì đạt mục đích mà không từ thủ đoạn, nên rời bỏ hắn. Là mẹ ruột của Dương Quá, sau này trong Thần điêu hiệp lữ, Mục Niệm Từ một mình nuôi dưỡng Dương Quá, nhưng do tình cảm đau khổ với Dương Khang và biết tin Dương Khang chết từ miệng Quách Tĩnh và Hoàng Dung, đau lòng không nguôi, cuối cùng khi Dương Quá 11 tuổi thì bệnh nặng qua đời, được Dương Quá chôn cất bên ngoài miếu Thiết Thương ở Gia Hưng.
Các phiên bản chuyển thể
Điện ảnh
| Năm | Tên | Quốc gia | Hãng sản xuất | Đạo diễn | Quách Tĩnh | Hoàng Dung |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1958 | Anh hùng xạ điêu | Hồng Kông | Nga Mi | Hồ Bằng | Tào Đạt Hoa | Dung Tiểu Ý |
| 1977 | Xạ điêu anh hùng truyện | Hồng Kông | Thiệu Thị | Trương Triệt | Phó Thanh | Điềm Nữu |
| 1978 | Xạ điêu anh hùng truyện - tập 2 | Hồng Kông | Trấn Đông | Trương Triệt | Phó Thanh | Điềm Nữu |
| 1981 | Xạ điêu anh hùng truyện - tập 3 | Hồng Kông | Lạc Kim Bắc Kinh | Trương Triệt | Phó Thanh | Điềm Nữu |
| 1993 | Anh hùng xạ điêu: đông thành tây tựu | Hồng Kông | Truyền thông Châu Á | Lưu Chấn Vĩ | Trương Học Hữu | Trương Quốc Vinh |
| 1994 | Đông Tà Tây Độc | Hồng Kông | Truyền thông Điện ảnh Trung Quốc | Vương Gia Vệ | Lương Gia Huy | Trương Mạn Ngọc |
| 2021 | Anh hùng xạ điêu: Giáng Long Thập Bát Chưởng | Hồng Kông | Hãng phim M&H | Chu Lĩnh Phong, Điêu Vũ | Cảnh Hạo | Lâm Ngọc Như |
| 2021 | Anh hùng xạ điêu: Cửu Âm Bạch Cốt Trảo | Hồng Kông | Hãng phim M&H | Phó Dung | Ruan Ju | Kevin Yan |
| 2025 | Anh hùng xạ điêu: Đại hiệp | Hồng Kông | Tập đoàn Điện ảnh Trung Quốc | Từ Khắc | Tiêu Chiến | Trang Đạt Phi |
Truyền hình
| Năm | Tên | Số tập | Quốc gia | Đài | Đạo diễn | Quách Tĩnh | Hoàng Dung |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1976 | Anh hùng xạ điêu (1976) | 60 | Hồng Kông | CTV | Lý Thiêm Thắng | Trịnh Thiếu Thu | Lý Tư Kỳ |
| 1983 | Anh hùng xạ điêu (1983) | 59 | Hồng Kông | TVB | Vương Thiện | Huỳnh Nhật Hoa | Ông Mỹ Linh |
| 1988 | Anh hùng xạ điêu (1988) | 36 | Đài Loan | CTV | Lý Triều Vĩnh, Vương Kỳ Sinh | Hoàng Văn Hào | Trần Ngọc Liên |
| 1992 | Trung Thần Thông Vương Trùng Dương | 20 | Hồng Kông | TVB | Lưu Quốc Hào | ||
| 1993 | Bí mật Cửu Âm Chân Kinh | 20 | Hồng Kông | TVB | Lý Nhân Cảng | ||
| 1994 | Anh hùng xạ điêu (1994) | 35 | Hồng Kông | TVB | Lý Thiêm Thắng | Trương Trí Lâm | Chu Ân |
| 1994 | Nam Đế Bắc Cái | 20 | Hồng Kông | TVB | Liên Chí Huy | Trịnh Y Kiện | Trần Gia Linh |
| 2003 | Anh hùng xạ điêu (2003) | 42 | Trung Quốc | CCTV | Trương Kỷ Trung | Lý Á Bằng | Châu Tẫn |
| 2008 | Anh hùng xạ điêu (2008) | 50 | Trung Quốc | XMG | Lý Quốc Lập | Hồ Ca | Lâm Y Thần |
| 2017 | Anh hùng xạ điêu (2017) | 52 | Trung Quốc | DragonTV iQiyi |
Tưởng Gia Quân | Dương Húc Văn | Lý Nhất Đồng |
| 2024 | Thế giới võ hiệp Kim Dung (phần Thiết huyết Đan Tâm) | 60 | Trung Quốc | Tencent | Từ Binh | Thử Sa | Bao Thượng Ân |
Kịch truyền thanh
Năm 1982: Kênh Một của Đài phát thanh Hồng Kông sản xuất kịch truyền thanh Anh hùng xạ điêu, tổng cộng 92 tập, được phát sóng từ ngày 28 tháng 1 năm 1982 đến ngày 4 tháng 6 năm 1982. Khoảng năm 1996, chương trình được phát lại vào lúc 2 giờ sáng.
- Đội ngũ sản xuất
- Giám chế: (không ghi rõ)
- Biên đạo: Lý Học Bân
- Chuyển thể: Đường Lăng
- Thu âm: Trần Giám Bồi
- Lồng tiếng:
- Trương Chí Huy vai Quách Tĩnh
- Trần Nhuận Thành vai "Bắc Cái" Hồng Thất Công
- Ôn Tuyền vai "Tây Độc" Âu Dương Phong
- Lý Học Khiết vai Âu Dương Khắc
Tác phẩm truyện tranh
- Anh hùng xạ điêu, tác giả: Lý Chí Thanh
- Anh hùng xạ điêu EAGLET, tác giả: Shirai Sanjirou
Game
Anh Hùng Xạ Điêu
- Tên tiếng Anh: Shachou Eiyuuden: The Eagle Shooting Heroes
- Phát hành: 29 tháng 11 năm 2000
- Nền tảng: PlayStation 1
- Nhà phát triển: Sony Computer Entertainment (SCEI)
- Ngôn ngữ: Toàn bộ tiếng Trung, với lồng tiếng và phụ đề bằng tiếng Trung giản thể và phồn thể
- Thể loại: Nhập vai (RPG)
- Đặc điểm: Đây là một trong những trò chơi đầu tiên trên PlayStation được thiết kế hoàn toàn bằng tiếng Trung, nhắm đến thị trường Hoa ngữ. Trò chơi tái hiện cốt truyện của "Anh Hùng Xạ Điêu", theo chân nhân vật Quách Tĩnh từ thời thơ ấu đến khi trưởng thành, trải qua nhiều sự kiện quan trọng trong tiểu thuyết. Đặc biệt, trò chơi có sự tham gia lồng tiếng của các diễn viên nổi tiếng từ Hồng Kông và Trung Quốc đại lục, mang lại trải nghiệm sống động cho người chơi.
Anh Hùng Xạ Điêu Gamota (AHXD 3D)
- Thể loại: Nhập vai MMORPG 3D
- Phát hành: Gamota (Việt Nam)
- Đặc điểm: Dựa trên nguyên tác và kịch bản phim truyền hình 2016–2017, tái hiện thế giới giang hồ cuối thời Nam Tống với các môn phái quen thuộc như Cái Bang, Võ Đang, Nga My, Ngũ Độc.
Xạ Điêu Tam Khúc
- Thể loại: Chiến thuật thẻ bài kết hợp nhập vai
- Phát hành: DZOGAME (Việt Nam)
- Đặc điểm: Kết hợp nội dung từ ba tác phẩm: "Anh Hùng Xạ Điêu", "Thần Điêu Đại Hiệp" và "Ỷ Thiên Đồ Long Ký". Sở hữu hơn 100 nhân vật với đồ họa thủy mặc 2D đẹp mắt.
Tân Anh Hùng Xạ Điêu 2021
- Thể loại: Nhập vai sinh tồn
- Phát hành: (Thông tin cụ thể chưa rõ)
- Đặc điểm: Phiên bản mới lạ với lối chơi sinh tồn, đưa người chơi vào thế giới võ hiệp đầy thử thách.
Anh Hùng Xạ Điêu Mobile (Perfect World)
- Thể loại: Nhập vai 3D
- Phát hành: Perfect World (Trung Quốc)
- Đặc điểm: Được xác nhận bản quyền từ nhà văn Kim Dung, trò chơi tái hiện các sự kiện như Hoa Sơn Luận Kiếm, Tỉ Võ Chiêu Thân, cho phép người chơi hóa thân vào các nhân vật như Quách Tĩnh, Hoàng Dung.